Alfabet kaszubski (kaszëbsczi alfabét, kaszëbsczé abecadło) oparty jest na alfabecie łacińskim i od momentu ukazania się gramatyki kaszubskiej Floriana Ceynowy (1848 (?)
i 1879) zbliżony do alfabetu polskiego. Analogia ta była u Ceynowa przemyślana, zwracał uwagę na to, że Kaszubi znają polską pisownię z książek do nabożeństwa i przez to nie jest ona im obca; odrzucił w związku z tym zapis zgodny z pisownią znaną nam z języka czeskiego.
Współczesny alfabet kaszubski zawiera 34 litery:
A Ą Ã B C D E É Ë F G H I J K L Ł M N Ń O Ò Ó Ô P R S T U Ù W Y Z Ż.
Alfabet kaszubski ma więc litery nie występujące w alfabecie polskim:
– ã – czyta się an lub yn, brzmi z francuska jak w słowie „saint”
– é – dźwięki pośredni między i a y
– ë – e (krótko) przechodzące w „i”
– ò – czyta się łe
– ô – jest podobne do niemieckiego „ö”, litera wprowadzona w XIX w. przez pisarza Floriana Ceynowę
– ù – czyta się łu lub łi
Odmiennie niż w języku polskim głoski cz, sz, ż, dż wymawia się w kaszubskim bardziej miękko, jako [ć], [ś], [ź], [dź].
Kaszubi mają swoje „nuty”, zwane także kaszubskim abecadłem. Jest to treść starej piosenki zapisana w formie obrazkowej. Śpiewając -oczywiście po kaszubsku – wskazuje się na kolejne malunki „nut kaszubskich”. Ta zabawna piosenka, której autor pozostaje nieznany, powstała zapewne w czasie zaborów i miała za zadanie strzec rodzimą mowę przed zapomnieniem w latach silnej germanizacji. Być może była też w owych czasach czymś w rodzaju minielementarza dla najmłodszych. Dziś „nuty kaszubskie” można kupić niemal wszędzie i w różnej postaci: drukowane na tablicach, naczyniach, koszulkach, czy też malowane i haftowane. Jest to jedna z najpopularniejszych pamiątek wywożonych przez turystów z kaszubskiej krainy dziwów.
Biografia:
http://pl.kaszubia.com/kultura/jezyk-kaszubski/alfabet-kaszubski/
http://www.gazetakaszubska.pl/8355/jezyk-i-literatura